تاجیکان در مسیر تاریخ چگونه به قدرت سیاسی، اقتصادی و فرهنگی رسیدند و چگونه آن قدرت را از دست دادند؟ تاجیک تاریخی از چه ویژگی‌هایی برخوردار است؟ در بخش دوم نگاهی به تجربهٔ بشری خواهم انداخت. خلقان هم سرنوشت تاجیک خود را چگونه سازمان و سامان دادند؟ در بخش سوم وضعیت فرهنگی، سیاسی و اجتماعی تاجیک امروز را به بحث خواهم گرفت. تاجیک امروز برای گذار از تنگنای پیش آمده نیازمند چه تحولی است؟ در بخش چهارم راهکار‌های پیشنهاد خواهم کرد. در بخش پنجم به پرسش اصلی این نوشته پاسخ خواهم داد.
