خراسان و تازیان آنچه در دو سده‌ٔ آغازین ورود تازیان به ایران بزرگ و خراسان بر پارسی‌دری و فرهنگ خراسانی گذشت را در نوشتهٔ دیگری «پارسی زبان دوزخیان» به بحث گرفته‌ام. تاریخ گواه است که برای از میان‌بردن زبان پارسی و هویت خراسانی، فرمانروایان تازی هزاران حدیث ساختگی آوردند، کتاب‌خانه‌ها را به آتش کشیدند و […]
بیشتر بخوانید 
انگریز، عرب، خراسان و پروژهٔ ناتمام هویت ستیزی
و آن جبر غبار بر تاریخ
در این نبشته می‌خواهم کوتاه سخنی در باب اثر ارزندهٔ زنده یاد میر غلام محمد غبار «افغانستان در مسیر تاریخ» داشته باشم. نخست می‌پذیرم که غبار و اندیشمندان همدروه‌اش در موسم ناگوار سیاسی به سر می‌بردند و نوشتن چنین اثری با ممکن محدود آن دوره کاری بوده دشوار و دست‌آوردی‌ست ستودنی. دوم، خواندن این اثر […]
بیشتر بخوانید 
خط مرزی دیورند و دشمنی با پاکستان
هرگاه بحث دیورند دوباره دامن‌زده می‌شود، پرسش‌های فراوانی در ذهنم قد می‌کشند. آیا خط دیورند بر ما تحمیل شد و اگر چنین است یگانه خط تحمیل شده است؟ بحث دیورند چه وقت آغاز می‌شود؟ چرا دیورند یگانه معاهدهٔ بحث‌برانگیز است؟ پیش از این‌که این پرسش‌ها را پاسخ بگویم، لازم می‌دانم نگاه کوتاه به شرایطی‌که باعث […]
بیشتر بخوانید 
از پارسی خراسانی تا دری اوغانستانی
ده پانزده سال گذشته برخی رویداد‌های شوم و برخاسته از روان‌هایی تیره و تعصب‌زده پی‌آمدهای نیکی داشتند. به عبارت دیگر اگر کریم خرم (وزیر پیشین فرهنگ) محمد اسماعیل یون (نویسندهٔ سقاوی دوم)، انورالحق احدی (رهبر حزب افغان‌ملت) و امروز خانم مینه بکتاش نمی‌بودند، ما هیچگاهی خودمان را زحمت به کاووش ریشه‌های تاریخی‌مان نمی‌دادیم و در […]
بیشتر بخوانید 
دین خویی و تمدن‌زدگی تاجیکان
دین‌خویی و تمدن‌زدگی تاجیکان یکی از دوستان هالندی‌ام که دکترا در فرهنگ و سیاست چین دارد و پیوسته نگران نفوذ چین در آسیا و بویژه اوغانستان است، پگاهی از من پرسید که چند پارچگی تاجیکان اوغانستان از کجا آب می‌خورد و چرا نتوانسته‌ایم مانند پشتون‌ها و هزارگان دور آرمان مشترکی گرد هم آییم؟ این پرسش […]
بیشتر بخوانید زبان پارسی و ناسیونالیسم ایرانی/افغانستانی
زبان پارسی و ناسیونالیسم ایرانی/افغانستانی آوارگی و آشنایی با فرهنگ‌های دیگر، ایجاد نگرش و خوانش‌های متفاوت از تاریخ، از پی‌آمدهای خوب جنگ در افغانستان و تغییر رژیم سیاسی در ایران و تاجیکستانند. با آنکه هنوز هم قبیله‌‌منشی در ما بیداد می‌کند و با همه جهان‌دیدگی‌مان نتوانسته‌ایم خودمان را از بند تعلق و اندیشه‌های تمامیت‌خواهانه و […]
بیشتر بخوانید